ต้นพันธ์ุเนียมหอม ต้นน้ำหอมพระราม ใบเหล้าวอ เนียมอ้ม เนียมข้าวเม่า นางอ้ม
“เนียมหอม” มีชื่อเรียกหลายชื่อตามแต่ละท้องถิ่น เช่น “น้ำหอมพระราม” “ใบเหล้าวอด” “เนียมอ้ม” “เนียมข้าวเม่า” “นางอ้ม” …เป็นพืชล้มลุก ชอบที่ร่มร่ำไร และมีความชุ่มชื้นตลอดเวลา(แต่ต้องเป็นความชื้นแบบไม่ขังแฉะ เพราะอาจจะทำให้เน่าได้)
ใบจะมีต่อมน้ำมันกลิ่นหอมคล้ายใบเตย แต่เนียมค่อนข้างให้กลิ่นหอมที่อบอวลกว่า และหอมนานกว่า(ตัวผู้เขียนว่าหอมชื่นใจกว่าใบเตย) คนสมัยก่อนจึงมักจะใช้ใบเนียมมาเป็นส่วนผสมของน้ำหอม น้ำปรุง หรือนำมาทัดที่หูเพื่อเพิ่มเสน่ห์
การใช้ประโยชน์จากใบเนียมหลักๆมีดังนี้
1. ใช้ดองเหล้า เพราะเนียมจะช่วยทำให้เหล้ามีรสละมุนขึ้น ทานง่ายขึ้น แต่ดีกรีความแรงยังคงอยู่ เหมาะกับราคาถูก เหล้าแดง เหล้าขาว หรือแม้แต่เหล้าที่มีกลิ่นฉุนๆเพราะจะทำให้เหล้าที่กลิ่นแรงๆ(ภาษาเหนือเรียก ใส่ข่า) กลับกลายเป็นเหล้ารสละมุนขึ้นมาได้เลย และยังทำให้ลมหายใจของคนที่กินเหล้าเข้าไปไม่เหม็น(ภาษาเหนือเรียกว่า เหม็นขี้ห่าเหล้า) ..โดยลมหายใจจะเป็นกลิ่นเนียมโชยมาแทน ซื่งถือว่าเหมาะอย่างยิ่งสำหรับคุณผู้ชายที่มีคู่ครองไม่ทานเหล้า เพราะเวลากินเหล้ากลับบ้านนอน..แฟนจะได้ไม่เหม็นกลิ่นเหล้าของเราครับ
วิธีดอง : ก็เพียงเอาใบเนียมสัก 3ใบ ต่อเหล้า 1 แบน (ถ้า 1 กลม ก็สัก 5-6ใบ).. มานาบไฟหรือลนด้วยไฟแช็ค(ที่ใต้ใบ)เล็กน้อยพอสลดอย่าให้ไหม้ จากนั้นก็ม้วนใบแล้วแช่ลงไปในขวดเหล้า..ทิ้งไว้สัก 1-2 คืน ก็นำมาทานได้ครับ สำหรับเหล้าแดงจะกินเพียวหรือผสมโซดาก็ได้ ได้ความหอมเหมือนกัน
* ใบจากสวนเราใช้เพียงแค่ 3 ใบ/1แบน ก็หอม เพราะไม่ได้ใช้ปุ๋ยเคมีเร่งโต
2. ใช้เพิ่มกลิ่นหอม เทคนิคคือต้องนำใบเนียมไปนาบไฟก่อนโดยจะเอาไปนาบในหม้อโดยใช้ไฟอ่อนๆก็ได้ ..โดยเพียงแค่ใช้ใบเนียม 3-4 ใบ วางไว้ในตู้กับข้าวที่ปิดมิดชิด วางไว้ในรถ วางไว้ใต้หมอน หรือวางไว้ในตู้เสื้อผ้า พอเปิดก็จะได้กลิ่นหอมโชยมาเรื่อยๆ (กลิ่นเนียมจะไม่ฉุน แต่จะหอมโชยเป็นระลอกๆ) ..ซื่งสมุนไพรตัวนี้จะส่งกลิ่นได้หลายวันทำให้ไม่ต้องเปลี่ยนใบบ่อยๆ
และยังพบว่ามีการนำใบเนียมไปไว้ในกระเป๋าตังค์จะทำให้กระเป๋าเวลาเปิดและเงินจะมีความหอมเพิ่มเอกลักษณ์ได้ ..ซื่งคุณสมบัติที่ให้ความหอมนี้เองทำให้คนสมัยก่อนเวลาจะออกมาจีบกันก็มักจะเหน็บใบเนียมไว้ที่หูเพื่อเพิ่มเสน่ห์ให้ตนเอง เวลาใครที่เข้าใกล้หรือเข้ามาหอมก็จะได้กลิ่นหอมของเนียม… และยังพบว่ามีการนำใบเนียมไปปรุงเป็นเครื่องหอม น้ำหอม น้ำอบ ได้อีกด้วย
3. ใช้ประดับตกแต่งสวน ตกแต่งบ้าน ต้นเนียมเวลาที่รดน้ำ หรือเวลาที่มีน้ำ หรือน้ำฝนมากระทบใบ หรือเวลาปลูกเยอะๆแล้วลดพัดใบกระทบกัน จะส่งกลิ่นหอมออกมา ดังนั้นถ้าเอาไปตกแต่งบริเวณน้ำตกเทียม หรือตามสวน จะให้ทั้งความสวยงามและความหอมสดชื่น อย่างตัวผู้เขียนปลูกไว้ใกล้บ้าน ก็จะได้กลิ่นเนียมหอมโชยมาอยู่เนืองๆ ..ดังนั้นจึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับบ้านพัก หรือรีสอร์ทที่ต้องการให้มีความหอมเป็นเอกลักษณ์ดึงดูดผู้เข้าพัก
4. ใช้อบในกระป๋องยาเส้น โดยจะทำให้ยาเส้นหอมกรุ่นขึ้นเวลาสูบ
5. ใช้ปรุงยานัตถ์ โดยนำปรุงเป็นยานัตถ์ เพื่อให้ความหอม
6. ใช้กินหมาก คนสมัยก่อนตอนกินหมาก จะนิยมเคี้ยวใบเนียมไปด้วยเพื่อให้เกิดความสดชื่นหอมกรุ่นในปาก และเพื่อลดกลิ่นแรงๆของใบพลู
7. ใช้แก้หวัดและบรรเทาอาการหอบหืด โดยให้ทานใบเนียมหอมสด หรือนำใบตากแห้งมาชงเป็นชาดื่มก็จะช่วยบรรเทาอาการได้ .
8. ใช้เหน็บหู เพื่อไล่แมลงรบกวน คนสมัยก่อนเวลาทำไร่ ทำสวน มักจะมี ไร ยุง ริ้น มาตอมที่หู ก็เลยเอาใบเนียมมาทัดหูปรากฎว่าสามารถไล่แมลงเหล่านี้ได้
8. ใช้เพิ่มกลิ่นหอมให้เสื้อผ้า ให้เอาเนียมมาต้มกับน้ำและนำน้ำที่ได้มาซักผ้า โดยจะเอาไว้แช่ผ้าในน้ำสุดท้ายเหมือนน้ำยาปรับผ้านุ่มก็ได้